Inleiding
Nederlands Brabant betekent hier Nederlandssprekend Brabant of het Nederlandstalige
deel van het hertogdom Brabant.
Nederlands Brabant in de staatkundige zin, dus Noord-Brabant, is vermeld bij de provincies in het
hertogdom Brabant
Middeleeuwen.
Het hertogdom Brabant behoorde in de middeleeuwen bijna uitsluitend tot het Neder-Duitse taalgebied.
Enkel een klein deel ten zuiden van Leuven hoorde tot het Waalse dialectgebied, evenals een klein territorium ten zuiden
van Brussel dat tot het Picardische dialectgebied gerekend wordt. Het Picardisch, rond Nijvel en het Waals in de omgeving
van Geldenaken vormen echter de uitzondering op de regel dat het middeleeuwse hertogdom Brabant was : Brabants, Diets, Neder-Duits
of 'Nederlands'.
Zoals bekend bloeide de Dietse of Middel-Nederlandse schrijftaal eerst in de gebieden van de huidige
provincies Limburg, dan in het graafschap Vlaanderen en vervolgens in het hertogdom Brabant.
Hertog Jan I dichtte in de 13e eeuw hoogstwaarschijnlijk zowel in het Brabants of het Brabantse Diets
of Neder-Duits, als in het Middel-Hoog-Duits. In ieder geval staat hij in de literatuurgeschiedenis vermeld als dichter van
de Duitse Minnesang.
Vanaf de nieuwe tijden.
In de 16e eeuw was de invloed van het Brabants op de 'Nederlandse' schrijftaal het grootst, maar
door de val van Antwerpen in 1585 week een groot deel van de Brabantse intelligentsia uit naar Holland. De invloed van het
verbrabantste Hollands nam nu toe. Het verschijnen van de 'Nederlandse' vertaling van de Bijbel
betekende de officialisering van het Hollandse Nederlands.
Ook na de officiële deling van het hertogdom Brabant in 1648 was de administratieve taal van
de Nederlandstalige steden in het hertogdom Brabant in het Zuiden, ook in Brussel, het Neder-Duits of het 'Nederlands'.
In de 18e eeuw bleef het stadsbestuur van Brussel en de andere Brabantse steden de volkstaal gebruiken,
maar de intelligentsia bediende zich, zoals elders in Europa van het Frans.
De Brabander J.B. Verlooy reageerde daarop door zijn bekende 'Verhandeling op d' onacht der moederlyke
tael in de Nederlanden'. Met Nederlanden bedoelde hij de Zuidelijke of Oostenrijkse Nederlanden, met als hoofdstad het Brabantse
Brussel.
In de Franse tijd werd het Neder-Duits in de geannexeerde Zuidelijke Nederlanden van de kaart geveegd.
De Nederlandse koning Willem I probeerde vijftien jaar lang de Neder-Duits in ere te herstellen.
Hij deelde de provincie Zuid-Brabant in drie arrondissementen in: Nijvel ( Franstalig ), Leuven ( Neder-Duits ) en Brussel.
Brussel lag nog steeds ten noorden van de taalgrens, maar Brussel-stad was al gedeeltelijk verfranst geraakt.
De bedoeling van Willem I moet ongetwijfeld geweest zijn het Frans op termijn als officiële taal
in Brussel te doen verdwijnen.
De Belgische Omwenteling bracht de hervernederlandsingsmachine in Brussel tot stilstand.
Het ging nu de andere richting uit : Brussel-stad en de aangrenzende Brabantse gemeenten zouden in
de loop van de 19e en vooral in de loop van de 20e eeuw in hoge mate verfranst worden.
Federalisering in België.
Om het verfransingstij te keren werden vanaf het einde van de19e eeuw in België taalwetten goedgekeurd.
Op het einde van de 20e eeuw leidde de taalstrijd tot een herindeling van België in gewesten en gemeenschappen
op basis van de taalgebieden.
De unitaire provincie (Zuid-) Brabant met als hoofdstad Brussel werd gesplitst in de provincies Vlaams-
en Waals-Brabant en het Brussels hoofdstedelijk gewest.
De verfransing van Nederlandstalig Zuid-Brabant werd daarmee nog verder ingedijkt, maar de verdere
verfransing van Brussel werd er niet door opgelost.
Positief bekeken : de Nederlandstalige minderheid in Brussels Brabant staat theoretisch op voet van
gelijkheid met de Franstalige Brusselse meerderheid.
Een negatief gevolg van de federalisering voor de Brabanders is dat zij nu verdeeld zijn over een
'Vlaamse' (sic) en een 'Franse' (sic) gemeenschap. De bescherming die de provincie Vlaams-Brabant biedt aan Nederlandstalig
Brabant brengt echter ook een isolatie t.a.v. de Brabantse hoofdstad Brussel met zich mee.
Nog even duidelijk maken : het Brusselse hoofdstedelijke gewest hoort tot de 'Vlaamse' en de 'Franse'
gemeenschap van België, maar niet tot het 'Vlaams' of het Waals gewest.
Vijf miljoen Nederlandse Brabanders.
Meer dan vijf miljoen Brabanders in Nederland en België zijn Nederlandstalig. Slechts ruim een miljoen
inwoners van Brabant in België zijn Franstalig.
De meeste Nederlandstalige inwoners van Vlaams-Brabant en Brussel kunnen Frans als vreemde
taal spreken. Omgekeerd beheersen maar weinig Franstaligen uit Brussel en zeer weinig uit Waals-Brabant het Nederlands.
Het is natuurlijk tijd om het Nederlands in de oorspronkelijk Neder-Duits of Nederlands sprekende
stad Brussel in ere te herstellen. De vraag is of dat nog kan en indien ja, hoe ?
Besluit
De wonderen zijn nooit de wereld uit. De Litouwse stad Vilnius ( Pools, Wilna ) werd na eeuwen van
polonisering vanaf het einde van de tweede wereldoorlog opnieuw Litouwstalig. Het eerste slachtoffer van de Engelse kolonisatie,
Wales of Cymru, verdedigt met succes zijn taal, het Welsh of Kymrisch, ook in de al eeuwen verengelste hoofdstad Cardiff ...
In het nog steeds officieel Frans-Nederlandse Brussel zijn wonderen niet uitgesloten. Brussel hoort
ook tot Nederlandstalig Brabant.
Nederlandstalig Brabant, Nederlands Brabant is eigenlijk Brabants Brabant.
LINKS
Groot-Hertogdom Brabant, Nederlands Brabant
/
Hertogdom Brabant
Nederlands Brabant
Noord-Brabant
http://provincie-noord-brabant.simpsite.nl/
Provincie Brabant
Brussels Brabant
BHG
Nederlandstalig Zuid-Brabant
Provincie Vlaams-Brabant
www.swcloud.net/users/brabant
Provincie Brabant
Informatie Brabant
Brabant
Noord-Brabant Antwerpen Zuid-Brabant Waterloo1815
http://waterloo.jouwweb.nl/
Info
ZOEKMACHINES
Doortje Zoekmachine
Belgische Webgids
